Hoe herken je piekergedachten?
Piekergedachten kun je makkelijk herkennen als je weet hoe deze gedachten er vaak uitzien. Pas als je je bewust bent van je eigen piekergedachten kun je ze aanpakken zodat je er minder last van hebt. Piekergedachten zijn gedachten over hetzelfde onderwerp die steeds maar terugkomen. Soms ben je je er niet bewust van dat je gedachten piekergedachten zijn. Hoe herken je een piekergedachte?
Wat is een piekergedachte?
Piekeren verschilt van 'normaal' nadenken over een onderwerp of situatie. Bij piekeren blijf je maar steeds dezelfde terugkerende gedachten hebben zonder dat er een oplossing komt of dat de situatie anders wordt. Je blijft er over nadenken maar je komt geen stap verder. Het kan zelfs lijken alsof je geen controle meer hebt over je eigen gedachten. Ze komen op onverwachte momenten en je lijkt het niet te kunnen stoppen. Een waterval aan gedachten. Het kost veel tijd en energie, je kunt er ontzettend moe van worden.
Soorten piekergedachten
Eigenlijk zijn er twee soorten piekergedachten. Gedachten die gaan over het verleden en gedachten die gaan over de toekomst. Over een gebeurtenis in het verleden kun je nog lang piekeren. Hoe is het nu precies gekomen, wat is er gebeurd? Wat zou er zijn gebeurd als het anders was gegaan? Veel mensen piekeren ook over dingen die nog niet gebeurd zijn, over dingen die waarschijnlijk nooit zullen gebeuren.
Hoe herken ik een piekergedachte?
Piekergedachten zijn dus gedachten die gaan over het verleden of over de toekomst. Piekergedachten die gaan over het verleden beginnen vaak met: 'Wat als...'
'Wat als ik anders had gereageerd iets anders had gezegd, dan had hij misschien niet zo gekeken en was de situatie niet zo vreemd geweest...'
Piekergedachten die gaan over de toekomst beginnen vaak met: 'Stel dat...'
'Stel dat ik te laat kom, dan wordt de baas boos en dan krijg ik een slechte beoordeling, dan kan ik dat contract wel vergeten en stel dat ik geen nieuwe baan kan vinden dan moet ik mijn huis verkopen...'
Dit is een manier om piekergedachten te herkennen. Ze komen automatisch bij je op. Een andere manier om piekergedachten te herkennen is door het opsporen van denkfouten. Piekergedachten zijn eigenlijk een soort van denkfouten die je maakt.
Wat zijn denkfouten?
Iedereen maakt denkfouten. Denkfouten zijn negatieve gedachten die automatisch bij jou naar boven komen waarbij het voor jou lijkt alsof het klopt. Voor jou lijkt het de waarheid maar je vergeet om deze gedachte kritisch te onderzoeken of het écht waar is of niet. Denkfouten zijn negatieve gedachten die niet kloppen of in iedergeval niet volledig kloppen. Je bekijkt de situatie door een negatieve bril.
Soorten denkfouten
Er zijn verschillende soorten denkfouten te onderscheiden. Door de denkfouten te herkennen ben je je er meer bewust van dat je deze steeds maakt. Dit is een eerste stap om je denkfouten om te buigen naar een kloppende gedachte, een meer helpende gedachte waar je iets mee kunt.
De top 3 meest gemaakte denkfouten:
1: Zou-moeten-denken
Je hebt een vaststaand idee over hoe jij of over hoe anderen zich moeten gedragen of wat ze moeten doen. En een extreem oordeel als jijzelf of anderen niet aan dit idee voldoen.
Bijvoorbeeld: Ik zou deze opdracht altijd zonder fouten moeten uitvoeren.
2. Toekomst voorspellen
Je denkt na over wat er in de toekomst gaat gebeuren en denkt al te kunnen weten wat er gaat gebeuren.
Bijvoorbeeld: Als ik deze baan niet krijg wordt ik nergens aangenomen en moet ik in de uitkering.
3. Gedachtenlezen
Je denkt te weten wat een ander over jou of een situatie denkt. Je vult dit eigenlijk in voor een ander en houdt daarbij niet rekening met mogelijke andere opties.
Bijvoorbeeld: Ze keek niet naar me toen ik langsreed dus ze zal me wel niet mogen.
Deze denkfouten herken je vast wel bij jezelf. Ze zorgen voor een negatief gevoel over jezelf of de situatie. Door middel van je piekergedachten kun je ontdekken welke denkfout je maakt. Schrijf je piekergedachten maar eens op om een denkfout te ontdekken. De volgende stap is om de denkfout om te buigen naar een helpende gedachte. Wat zou je ook kunnen denken?
Jij kunt je piekergedachten nu herkennen
Piekergedachten kun je herkennen aan het feit dat ze over het verleden of over de toekomst gaan. Ze gaan nooit over het hier en nu, nooit over wat er op dít moment in je leven speelt. Het is al gebeurd of het gaat mogelijk nog (maar waarschijnlijk niet) gebeuren.
Daarnaast kun je je piekergedachten herkennen aan dat ze beginnen met 'Wat als...' of 'Stel dat...'
Tijdens het piekeren maak je één of meerdere denkfouten. Hierdoor kleur je de werkelijkheid negatief in wat ervoor zorgt dat je een negatief gevoel ervaart. Je piekergedachten gaan nooit over leuke dingen.
Nu je je eigen piekergedachten herkent kun je de volgende stap zetten...het aanpakken van je piekergedachten!